30.11.10

Tarihten Bir Fotoğraf 1: Tankman, Unkonwn Rebel (Tank Adam veya Meçhul Asi),1989

Stuart Franklin
Jeff Widener 
Tarih: 5 Haziran 1989  
Yer: Çin / Pekin Tiananmen Meydanı
Fotoğrafçı: Stuart Franklin, Jeff Widener
Herhalde adı sanı bilinmediği halde bu derece tarihe mal olmuş tek kişi yukarıdaki fotoğraflarda gördüğünüz beyaz gömlekli, elinde poşet olan adamdır. Hatta Nisan 1998'de Time dergisi onu 'Time 100: Yüzyılın en Önemli İnsanları'ndan biri ilan etmiştir. Hala kimliği bilinmediği için de tarihe Meçhul Asi (Unknown Rebel) olarak geçmiştir. Aynı zamanda Tankadam (Tankman) olarak da bilinir. 
1989'da Çin'de aydınlar, işçiler, öğrenciler hükümeti protesto etmeye başladılar. 'Komünist Parti'nin içinde protestoculara nasıl tepki verileceği konusunda ayrılıklar çıktı fakat sonunda sertlik yanlısı bir tutum sergilemeye karar verdiler. Sonuçta Pekin'deki protestolar çok kanlı bir şekilde bastırıldı ve pek çok sivil hayatını kaybetti. Sıkıyönetim ilan edildi. Tiananmen Meydanı'na gösterileri bastırmak üzere tanklar ve piyade birlikleri gönderildi. İşte bu tankların önünde durarak onları engellemeye çalışan bir adam vardı ve kimliği belirsiz bu adam Çin hükümeti'nin protestoculara karşı uyguladığı zalim ve acımasız baskının bir simgesi oldu.
1990'da yapılan bir röportajda Çinli lider Zemin'e Meçhul Asi'nin akıbeti sorulmuş, Zemin de bu kişinin tutuklanıp tutuklanmadığını bilmediğini fakat kesinlikle öldürülmediğini söylemiştir. Ama genel kanı Meçhul Asi'nin hükümet tarafından öldürüldüğü yönündedir. 
Bu olayı aslında 4 fotoğrafçı çekmeyi başarmıştır fakat en çok kullanılanları yukarıdaki iki karedir. İlk fotoğraf Stuart Franklin tarafından Beijing Otel'in 5. katından çekilmiştir. İkinci fotoğraf da Jeff Widener tarafından yine Beijing Otel'inden çekilmiştir. Stuart Franklin'in çektiğini yani ilk fotoğrafı çok daha fazla severim ben, daha çok tank gözüktüğü ve daha geniş açı bir fotoğraf olduğu için daha göze hitap eder. 
Aynı olayın bir de video görüntüsü vardır. Her zaman olayların hatırlanmasında fotoğrafın hareketli görüntüye göre çok daha etkili olduğuna inanan ben, bu olayda safları değiştirerek bu olayın hareketli görüntüsünün çok daha etkili olduğunu düşünmekteyim. Çünkü video görüntülerde meçhul asi'nin tankın önünde dikilmekle yetinmediğini farkederiz. Görüntüler çok eğlencelidir. Meçhul Asi'yi geçmek isteyen tank bir sağ bir sol yapar ama Meçhul Asi hemen pes etmez, o da aynı yönlerde hareket edince tank ilerleyemez. Yüzyılın en sevimli Asi'si bununla da yetinmez, tankın üzerine tırmanır, Tankın içindekilere bişeyler söyler ondan sonra meydandan uzaklaşır. Görüntüler muhteşemdir. Baskı ve zorbalığın karşısında sadece bir insanın  duruşunun bile ne kadar etkili olduğunu gösterir bize. Yüzyılın en sevimli protestosunu izlemek isterseniz, şu youtube linklerine tıklayabilirsiniz: 


Hiç yorum yok: